Martes foina

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Fuina de papo blanco
Fuina de papo blanco
Estato de conservación
Periglo baixo.
Clasificación scientifica
Dominio: Eukaryota Reino: Animalia Filo: Chordata Clase: Mammalia Orden: Carnivora Familia: Mustelidae Chenero: Martes Especie: M. foina
Nomenclatura binominal
Martes foina
Erxleben, 1777

A fuina de papo blanco^[1] (Martes foina (Erxleben, 1777)) ye un mamifero carnivoro d'a familia d'os mustelidos, de pelo marron claret y coda de forma d'escoballo mas lierga que no en as suyas parients as martas. Fa una mida arredol d'os 40 u 50 cm de cuerpo, fendo cuasi 1,5 Kg de peso, con una caracteristica taca blanca en o peito y a parte ventral d'o cuello, o «papo», mas extensa que no en altras especies d'o chenero.

En comparanza con as suyas parients arboricolas, as fuinas de papo blanco s'están a mayor parte d'os tiempos en o suelo, y a sobén viven no guaire luent d'os asentamientos humans, plegando dica a habitar foratos d'as casas, en as falsas y as bordas. Son istes os animals que mes a sobén se siente decir que s'escuelan adintro d'os galliners u conilleras e i fan cerinadas. En aragonés, cuan naide se refiere a un animal como fuina sin d'especificacions (color d'o papo), lo mas habitual ye que se siga parlando d'ista especie.

S'alimentan d'animals chicoz, uevos, muixons, ratos, invertebratos u fruita, pero una d'as cosas que mas a sobén se'n siente decir ye de que esgarrapan as arnas ta mirar-se-ie la miel, causando mal en as expleitacions apicolas domesticas.

1. ↑ (an) Rafel Vidaller Tricas: Lista patrón d'os nombres d'os mamifers terrestres ibericos en aragonés (II), Fuellas 251-252, Consello d'a Fabla Aragonesa, 2019, ISSN 1132-8452, pp. 19-24.